Trauma bij zwangere vrouwen

I.       PRIMAIRE BENADERING

1.1.     PRINCIPES

          Overleving van de moeder primeert: foetus zonder moeder sterft ook!

igv reanimatie: Voer ZELF een spoedsectie uit binnen 4-5 minuten om het leven van de moeder te kunnen redden

          Tijdens de zwangerschap treden veranderingen op: Deze hebben een invloed op beleid en diagnostiek

         Leg patient in linker zijligging om compressie vd V Cava en aorta te vermijden
         Verandering van vitale parameters ontstaan laat igv hypovolemie
         Bloedverlies kan de fetus ernstig in gevaar brengen

    -    agressief vochtbeleid nodig ter preventie hypovolemische shock

    -    opzoeken specifieke letsels:

             ->  trauma ad uterus: stomp/ penetrerend
             ->  placentaloslating
             ->  omnionvochtembolen
             ->  autoimmunisatie
             ->  vroegtijdig scheuren van de vliezen

    -    speciale aandacht geven aan foetus

    -    vroegtijdig overleg met gynaecoloog/ chirurg
          ->  opname in ziekenhuis vaak vereist
     voorzie fetale monitoring
    evalueer reacties van de uterus
    -    overweeg toediening van Rh(D) immuunglobulines

1.2.     MATERNAAL
         A. igv reanimatie
       volg de guidelines
       linker zijligging of manueel opzijduwen van de uterus
       compressies iets hoger: boven het midden vh sternum
       voer een spoedsectie uit binnen 4-5 minuten om het leven van de moeder te kunnen redden

          B:  igv intubatie en beademing wordt overwogen:
        gebruik een kleinere tube
        pas de instelling vd ventilator aan. Streef vooral naar
           SpO2 >/= 94%
           PO2 >70 mmHg
           pCO2 30-32 mmHg
        inleiding tot vroegtijdige bevalling kan de diafragmabewegingen verbeteren
        er is een hoger risico voor aspiratie bij maskerbeademing of niet invasieve beademing
                 Hyperventilatie is gewenst

          C:  -    bij shock verergering door compressie op v. Cava:
                    daarom:
                    ->  op linker zij transporteren: tenzij vermoeden ruggemergletsel
                    ->  indien in rugligging:
                         -    kussen onder rechter heup
                         -    manueel duwen van foetus naar links
               -    vanwege verhoogd bloedvolume:
                    ->  later veranderen van parameters bij bloedverlies
                    ->  tegen dan is foetus reeds in shock: moeder nog stabiel
               -    vroegtijdige IV lijn:
                    ->  onmiddellijk afnemen bloedstaal:
                         -    toxico
                         -    bloedgroep
                         -    kruisproef
                         -    fibrininogeen
                    ->  voldoende bloed toedienen
                    ->  vermijden vasopressoren
               -    monitoring:
                    ->  CVD meting
                    ->  puls oximetrie
                    ->  CO2 metingen
                    ->  arteriële bloedgassen:
                         ! bicarbonaat is fysiologisch laag bij zwangerschap
          nodige radiografieën moeten worden gemaakt

1.3.     FOETUS
          -    denken aan uterusruptuur:
               ->  abdominale gevoeligheid: soms krampen
               ->  spierweerstand
               ->  loslaatpijn
               ->  peritonitis vaak moeilijk zichtbaar
               ->  abnormale ligging foetus: bv. dwarse ligging
               ->  gemakkelijke palpaties foetus: doordat hij uit de uterus ligt
               ->  moeilijke palpatie uteriene fundus: fundusruptuur
               ->  soms tekens van hypovolemie
          -    denken aan placentaloslating:
               ->  vaginaal bloedverlies
               ->  uteriene gevoeligheid
               ->  frequente uteriene contracties:
                    -    tot uteriene tetanie
                    -    uterus contraheert bij palpaties
               ->  abdominale gevoeligheid: soms krampen
               ->  soms tekens van hypovolemie
          -    foetale doppler:
               ->  vanaf 10 weken zwangerschap
               ->  continue doppler monitoring:
                    -    vanaf 20-24 weken
                    -    is normaal 120-160
          -    indicatoren foetale nood:
               ->  abnormale basale hartritme
               ->  repetitieve deceleraties
               ->  afwezigheid van acceleraties
               ->  frequente uteriene contracties

II.     DEFINITIEVE BEHANDELING
          Alle rhesusnegatieve zwangeren met trauma abdomen komen
          in aanmerking voor Rh immunoglobuline therapie