pest

De verwekker, de bacterie Yersinia pestis,
wordt onder natuurlijke omstandigeheden overgebracht door vlooien van ratten op mensen.
De bacterie vermenigvuldigt zich in de vlo.

Na de verdringing van de zwarte rat door de bruine rat kwam er in West-Europa
rond 1670 een einde aan deze ziekte.
Wereldwijd komt de pest nog wel voor, met name in India.

In de eerste 2-7 dagen treden rillerigheid, koorts en hoofdpijn op.
Na korte tijd raken de lymfeklieren van het slachtoffer geïnfecteerd;
dat gaat gepaard met vervloeiing en abcesvorming, de 'builen' van de builenpest.
Deze builen kunnen ongeveer zo groot worden als een sinaasappel.

De symptomen van de longpest komen overeen met die van een extreem zware longontsteking,
waarbij ook bloed wordt opgehoest.
Alleen de longpest kan (door hoesten) worden overgedragen van mens op mens;
elke besmetting van de builenpest wordt veroorzaakt door de vlo van de huisgebonden rat. 

1. ziekteverloop
    huidletsel: zeer pijnlijk zwelling 1-10cm
        is natuurlijke vorm (builenpest)
        thv luizenbeet
        luizen verspreid door ratten
        evolueert in 9% naar fulminante pneumonie
    inhalatie
        2-3 dagen later griepaal syndroom met koorts
        binnen 24h evolutie naar fulminante pneumonie
        symptomen
            stridor
            cyanose
            productieve hoest
            bilaterale infiltraten
            stollingsstoornissen
            leukemoide reactie
            gramnegatieve staven in sputum
        verdere evolutie
            6% late meningitis
            systemische toxiciteit met evolutie naar
                respiratoir falen
                circulatoire collaps
                overlijden
        pharyngitis
            kan evolueren naar fulminante pneumonie

2. preventie van secundaire gevallen van longpest

        contactmaatregelen (isolatie) minstens 48h
            bescherming tegen druppeltjes
            tot
                uitsluiten longpest
                sputumkweek terug negatief
        omgeving desinfecteren met bleekwater
        geen vaccin beschikbaar
        profylaxe van contactpersonen met antibiotica

            of doxycycline
            of fluoroquinolones
            of chloramphenicol