Hoofdpijn
HOOFDPIJN
Iedereen heeft wel eens hoofdpijn. Soms is de hofdpijn zo erg dat
we er een arts bij halen.
Door een goede anamnese kunnen we vaak de oorzaak reeds
achterhalen en een gerichte behandeling inzetten.
DE MEEST GEKENDE VORMEN ZIJN:
SPANNINGSHOOFDPIJN
Is de meest frequente vorm.
Het ontstaat door spiercontracties in het hoofd
en in de hals.
Aanwakkerende factoren kunnen zijn:
slechte houding
stress
angst
depressie
cervicale artrose
VASCULAIRE HOOFDPIJN: VOORAL MIGRAINE
Uitlokkende factoren:
Stress
Hormoonfluctuaties
Slaaptekort
Bepaald voedsel
CLUSTERHOOFDPIJN
vaak aangewakkerd of uitgelokt door:
alcohol
bepaald voedsel
verandering van slaapgewoontes
diepe emoties
POTENTIEEL LEVENSGEVAARLIJKE OORZAKEN
Intracraniele bloeding
Intracraniele massa
Intracraniele infectie
1. Kliniek
Ieder type hoofdpijn heeft karakteristieke eigenschappen.
Door een goede anamnese en klinisch onderzoek
kunnen we vaak de oorzaak vinden.
MIGRAINE
SPANNINGSHOOFDPIJN
CLUSTERHOOFDPIJN
POTENTIEEL LEVENSGEVAARLIJKE VORMEN
Migraine
Prodromen: meestal visueel
Recidiverende vorm van hoofdpijn
Ontstaat vaak geleidelijk
Heeft vaak een pulserend karakter
Een aanval duurt meestal tussen 4 en 72 uren
Vaak gepaard met
nausea
braken
fotofobie
fonofobie (last van geluid)
De intensiteit is matig tot ernstig
Bij kinderen:
is dit de meest voorkomende vorm van hoofdpijn
in 70-90% bestaat er een positieve familiale anamnese
vaak is er sprake van vertigo en/of braken
Spanningshoofdpijn
Druk- of spanningshoofdpijn is de meest voorkomende vorm van hoofdpijn
Vaak is deze recidiverend
Meestal is het bilateraal en niet pulserend
De pijn wordt vaak beschreven als bandvormig
De intensiteit is mild tot matig
Een aanval van hoofdpijn duurt meestal 4-13 uren
Clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn komt voor in kleine reeksen
aanvallen (vandaar "clusters") gedurende zo'n 24 uren
Vaak is de pijn unilateraal en wordt als penetrerend ervaren
De pijn ontstaat zeer plots
Een aanval duurt meestal 45-60 minuten
Prodromen komen in tegenstelling tot migraine niet voor
Bijkomende verschijnselen zijn
conjunctivitis aan dezelfde zijde
tranen van de ogen
neusloop
ptose van het ooglid aan dezelfde zijde
Potentieel levensgevaarlijke vormen
Wanneer moeten we denken aan een
potentieel levensgevaarlijke vorm van hoofdpijn?
Als de hoofdpijn voor de eerste keer voorkomt
Als de intensiteit zeer ernstig is (the worst headage of my life)
Als er ook neurologische veranderingen zijn
Als de vitale parameters afwijken (koorts, hypertensie)
2. DD
In de differentiaaldiagnose moeten we trachten onderscheid te maken
tussen
Vasculaire
In de vasculaire oorzaken van hoofdpijn maken we onderscheid tussen drie oorzaken:
Migraine
met of zonder prodromen
Hypertensieve hoofdpijn
meestal occipitaal
geassocieerde hypertensie
Anoxie
bij een CO-intoxicatie
bij een slaapapnee-syndroom
bij anemie
Spanningshoofdpijn
Deze ontstaat door spanning in de hoofd- en nekspieren
Het is door de langdurende musculaire contractie dat de pijn ontstaat
vaak is er een verband met chronische angst
of is er sprake van een conversiereactie
Intracranieel
SUBARACHNOIDALE BLOEDING
- (vaak tgv aneurysma vd carotis of A. communicans)
- eerste hoofdpijn, vaak vrij plots ontstaan
- ergstige hoofdpijn van mijn leven
- braken
- meningeale prikkeling
- soms unilateraal
- soms visusdaling
MENINGITIS / ENCEPHALITIS
- koorts
- meningeale prikkeling
SUBDURAAL HEMATOOM
- Acuut subduraal hematoom
- bewustzijnsdaling
- focale neurologische uitval
- chronisch subduraal hematoom
- hemiparese
- (focale) stuipen
EPIDURAAL HEMATOOM
- Komt eigenlijk zelden voor
- steeds veroorzaakt door een trauma
- risico op zeer snelle progressie van de neurologische achteruitgang, soms met overlijden tot gevolg.
- soms symptoomvrij interval (waardoor diagnose gemist)
HERSENTUMOR
- Vaak trage evolutie met pijn bij ontwaken
- progressieve ernst
- ernstiger bij valsalva
- loopcoördinatiestoornissen (ataxie)
HERSENABCES
- Koorts
- Nausea, braken
- stuipen
PSEUDOTUMOR CEREBRI
- typisch bij jonge, obese vrouw
- onregelmatige menses
- papiloedeem
Extracranieel
TRIGEMINUSNEURALGIE
- Transient
- Voelt aan als schokken
- faciale pijn
ARTERITIS TEMPORALIS
- Oudere persoon
- ernstige pijn
- zwelling en drukgevoelige arteria temporalis
SINUSITIS
- Stekende pijn
- verergert bij buigen en hoesten
- drukgevoelig thv de sinusholten
METABOLE OORZAKEN
- Koorts
- hypoglycemie
- grote hoogte
- acute anemie
ACUUT GLAUCOOM
- Nausea, braken
- oogpijn
- conjunctivitis
- verhoogde oogboldruk
CERVICALGIE
- spondylose
- trauma
- artrose
TEMPOROMANDIBULAIR GEWRICHT SYNDROOM
3. Diagnose workup
ANAMNESE
Een goede anamnese geeft vaak reeds aan om welke vorm
van hoofdpijn het gaat. Eerder gebruikte therapieën die
al dan niet het gewenste effect hadden zijn hiervoor van belang.
KLINISCH ONDERZOEK
Bij het klinisch onderzoek is het belangrijk te zoeken naar
drukgevoeligheid (sinusitis, spanningshoofdpijn,...)
bijkomende neurologische afwijkingen
nekstijfheid
conjunctivitis
LABORATORIUMONDERZOEK
Glycemiemeting en CRP zijn hier enkele sleutelonderzoeken.
BEELDVORMING
CT hersenen
Men dient niet voor elke hoofdpijn een CT scan te maken.
Indien men een subarachnoidale bloeding vermoed is dit wel nodig.
Als de kliniek <24 uren aanwezig is is de sensitiviteit 90%
Men kan dus een subarachnoidale bloeding in het begin missen.
Bij twijfel neem je de patiënt op om de CT scan later te herhalen,
of laat je een lumbaalpunctie uitvoeren.
RX SINUSSEN
Als je een sinusitis vermoed, kan een RX sinussen bevestiging geven.
BLOEDVATENONDERZOEK
Bij twijfel over een bloedvatafwijking zoals een aneurysma
van de arteria communis of van de carotis, al dan niet met
bevestiging met een CT scan, kan men best een arteriografie
of een MRI-angiografie vragen. Dit is zelden in urgentie nodig
en wordt meestal na de opname van de patiënt gepland.
MRI HERSENEN
Indien men een letsel van de fossa posterior vermoed,
kan dit met een CT scan soms gemist worden. Hierbij is dan een MRI
nodig. Ook dit is zelden via de spoedgevallendienst te regelen.
LUMBAALPUNCTIE
Als de CT-scan negatief is, kan een lumbaalpunctie soms
de oplossing bieden.
Hierbij letten we in het cerebrospinaal vocht op:
bloed
pus
Een lumbaalpunctie is tegengeïndiceerd als er een duidelijk
intracraniaal abces op de CT zichtbaar is of dat wordt vermoed en er
bij het klinisch neurologisch onderzoek unilaterale uitval aanwezig is.
4. Behandeling
EERSTE HULP
ABC
Geef steeds zuurstof
zo nodig een IV lijn en monitoring
Spanningshoofdpijn
ASPIRINE of NSAID
PARACETAMOL
RELAXATIETHERAPIE
meditatie
massages
biofeedback
Migraine
DONKERE RUSTIGE KAMER
CURATIEF: PIJNSTILLING
OPIATEN
NSAID
ERGOTAMINE (Cafergot, Diergo, Dihydergot, Dystonal)
- Contraindicaties:
- Coronair lijden
- Perifeer vaatlijden
- Nierinsufficiëntie
- Leverinsufficiëntie
- Zwangerschap
- Posologie:
- 1-2mg
- te herhalen tot 6mg/dag
- bij Cafergot: 1co=1mg, 1 suppo=2mg
TRIPTANEN
- Merknamen
- Imitrex
- Maxalt
- Naramig
- Relert
- Almogran
- Zomig
- Contra-indicaties
- Coronair lijden
- ongecontroleerde hypertensie
- CVA in de voorgeschiedenis
- perifeer vaatlijden
- Contra-indicaties
- Posologie voor Imitrex:
- po:
- 50-100mg, max 300mg/dag
- 1co = 50 of 100mg
- nasaal
- 20mg (1 dosis) in één neusopening spuiten
- max 40mg/d
- minstens 2 uren tussen 2 doses
- rectaal
- 1 suppo = 25mg
- max 50mg/dag
- minstens 2 uren tussen 2 suppo's
- subcutaan
- 1 amp = 1dosis = 6mg
- er bestaat ook een auto injector "Glaxopen"
- max 12mg/dag
- minstens 1 uur tussen 2 doses
- po:
PROFYLACTISCHE MEDICATIE
BETA BLOKKERS
zonder intrinsieke sympaticomimetische werking
CALCIUMBLOKKERS
ANTISEROTONINERGE STOFFEN
Pizoteen
Methysergide
Oxetoron
NATRIUMVALPROAAT
Clusterhoofdpijn
ZUURSTOF
GLUCOCORTICOIDEN
- PREDNISONE PO (Deltacortil)
- 1co = 5mg
- 1 dragee = 2,5mg
- SOLU-MEDROL
- 1 amp IM of IV= 40 of 125mg
TRIPTANEN
- Merknamen
-
- Imitrex
- Maxalt
- Naramig
- Relert
- Almogran
- Zomig
- Contra-indicaties
- Coronair lijden
- CVA in de voorgeschiedenis
- perifeer vaatlijden
- ongecontroleerde hypertensie
-
- Posologie voor Imitrex:
- po:
- 50-100mg, max 300mg/dag
- 1co = 50 of 100mg
- nasaal
- 20mg (1 dosis) in één neusopening spuiten
- max 40mg/d
- minstens 2 uren tussen 2 doses
- rectaal
- 1 suppo = 25mg
- max 50mg/dag
- minstens 2 uren tussen 2 suppo's
- subcutaan
- 1 amp = 1dosis = 6mg
- er bestaat ook een auto injector "Glaxopen"
- max 12mg/dag
- minstens 1 uur tussen 2 doses
- po:
Arteritis temporalis
PIJNSTILLING
PARACETAMOL
NSAID
OPIOIDEN
STEROIDEN
Intracraniale infectie
Zie meningitis
Intracraniale bloeding
Zie subarachnoidale bloeding
of intracerebrale bloeding
5. Opnamecriteria
Bij vermoeden van een organische oorzaak
Bij ernstige migraine met braken en dehydratatie
Indien een risicovolle medische voorgeschiedenis
Wanneer opnemen op intensieve zorgen?
- vermoeden cerebraal aneurysma
- subarachnoidale bloeding
- subdurale bloeding
- CVA
- intracraniale drukstijging
- ernstige hoofdpijn na een trauma
- intracraniele infectie
Voeg een nieuwe reactie toe
Login om te reageren