Calcium

WAT ZIJN GOEDE INDICATIES VOOR HET BEPALEN VAN CALCIUM IN HET BLOED?

->    essentieel in het onderzoek van:
          -        tetanie, paresthesie, krampen
          -        coma van onbepaalde oorsprong
          -        onverklaarbaar braken

->    nuttig bij het volgen van:
          -        nierinsufficientie
          -        malabsorptie
          -        acute pancreatitis
          -        neoplasie met botmetastasen
          -        behandeling met digitalis, calcitonine of diuretica

 
1.    FYSIOLOGISCHE GEGEVENS
          -        bij normaal individu 1 tot 2 kg Calcium waarvan 98%
                    in de botten en tanden
          -        Calcium is meest voorkomend metaalion in het organisme maar
                    slechts 0.5 % bevindt zich in een uitwisselbare vorm
          -        opname van calcium met de voeding bedraagd 1g /dag met name in
                    melk, zuivelproducten en eiwit
          -        gastro-intestinale resorptie gebeurt vooral thv duodenum en is afhankelijk
                    van:
                    *        hoeveelheid opgenomen calcium
                    *        concentratie van 1-25-di-OH-vitamine D
                    *        concentratie van parathormoon (PTH)
          ->    deze resorptie is verhoogd tijdens de groei, zwangerschap en de lactatie
          -        de eliminatie gebeurt:
                    *        vooral gastro-intestinaal: 800 mg/d
                    * met urine: 100-300 mg/ 24 uur
          -        in het bloed is calcium in 2 vormen aanwezig:
                    *        inactieve vorm: aan plasma-eiwitten (albumine) gebonden:
                              50% van het circulerend volume
                    *        actieve vorm: niet aan plasma-eiwitten gebonden, geioniseerde vorm:
                              50% van het circulerend volume
          -        in het bloed is de concentratie van calcium afhankelijk van:
                    *        hoeveelheid calcium in de voeding
                    *        gastro-intestinale resorptie
                    *        concentratie circulerende eiwitten
                    *        concentratie van 1-25-di-OH-vitamine D dat een hypercalciemerende
                              activiteit heeft door verhoging van:
                              -        intestinale resorptie
                              -        botresorptie
                              -        renale resorptie
                    *        concentratie parathormoon dat een hypercalciemerende
                              activiteit heeft door verhoging van:
                              -        intestinale resorptie
                              -        botresorptie
                              -        nier resorptie
                    *        concentratie calcitonine dat een hypocalciemerende
                              activiteit heeft door vermindering van:
                              -        botresorptie
                              -        tubulaire reabsorptie
                    *        de pH:
                              -        acidose verhoogt de concentratie van geioniseerd calcium
                              -        alkalose vermindert de concentratie van geioniseerd calcium met
                                        gevaar voor tetanie
                    *        concentratie fosfor:
                              -        er bestaat een omgekeerde relatie tussen calciemie en fosfatemie
                                        ->    hypofosfatemie gaat gepaard met hypercalciemie terwijl
                                                  hyperfosfatemie gepaard gaat met hypocalciemie
                    *        de renale eliminatie van calcium wordt beinvloed door:
                              -        de hoeveelheid opgenomen calcium:
                                        ->    bij een opname met de voeding van minder dan 200 mg
                                                  calcium/ dag bedraagt de urinaire eliminatie
                                                  minder dan 200 mg/ 24 h
                                        ->    bij een opname van meer dan 1 g/dag
                                                  bedraagt de urinaire eliminatie 300 mg/ 24 h
                              -        de kwaliteit van de niertubuli
                              -        farmaca (diuretica,...)
                              -        concentratie vitamine D, parathormoon en calcitonine

=>  OPMERKING:
          -        bij gezonde patienten bestaat er een feed-backsysyteem waardoor de
                    concentratie van calcium in het bloed constant gehouden wordt.
                    ->    hypercalciemie inhibeert de synthese van PTH en verhoogt de secretie
                              van calcitonine met als gevolg een daling van de calciemie
                    ->    hypocalciemie stimuleert de synthese van PTH en inhibeert
                              de secretie van calcitonine wat tot een verhoogde calciemie leidt
          -        een vermindering van de concentratie van albumine met 1 g/ dl doet de
                    calciemie met ongeveer 0.8 mg/ dl dalen

2.    AFNAME
          -        bloed: droge buis
          -        urine: 24-uurs-urine

3.    REFERENTIEWAARDEN
          -        serum: 8.1 - 10.5 mg/dl of 4.0 - 5.3 mEq/l of 2.0 - 2.6 mmol/l
          -        urine: 100 - 300 mg/ 24 uur of 2.5 - 7.5 mmol/ 24 uur

OORZAKEN VAN GESTEGEN CALCEMIE

De voornaamste oorzaken zijn:
          -        botmetastasen
          -        myeloom
          -        primaire hyperparathyroidie (adenoom, hyperplasie, ...)
          -        intoxicatie met vitamine D
          -        ziekte van Paget
          -        langdurige immobilisatie
          -        sarcoidose
          -        hypofosfatemie
          -        gebruik van diuretica

Meer zeldzame oorzaken:
          -        milk-alkali syndroom
          -        ectopische secretie van hypercalciemierende substanties door
                    tumoren (long, nieren)
          -        tertiaire hyperparathyroidie
          -        syndroom van Cushing
          -        acromegalie
          -        thyrotoxicose
      

 
OORAKEN VAN GEDAALDE CALCEMIE

De voornaamste oorzaken zijn:
          -        hypoproteinemie
          -        malabsorptie
          -        renale insufficientie
          -        hypovitaminose D
          -        primaire hypoparathyroidie
          -        acute pancreatitis
          -        calcitonine secernerende tumor van de schildklier
          -        hypomagnesiemie
          -        farmaca:
                    ->    calcitonine
                    ->    difosfonaten
                    ->    mitramycine
                    ->    EDTA
                    ->    diuretica
                    ->    infusen met zout