HbA1c (Geglycosyleerd hemoglobine)

WAT IS EEN GOEDE INDICATIE VOOR HET BEPALEN VAN HbA1c?

-        beoordeling van de regulatie van een diabetes
          over een periode van 1-2 maanden

-        een verhoogde nuchtere bloedsuiker met een normale concentratie HbA1c
          wijst op periodes van hypoglycemie
 

WANNEER VERWACHTEN WE EEN DALING VAN HbA1c?

De voornaamste oorzaken zijn:
          -        episodes van hypoglycemie
          -        hemolytische anemie
          -        hemoglobinopathie samengaand met een vermindering
                    van de HbA
          -        dialyse

WANNEER IS HbA1c GESTEGEN?

De voornaamste oorzaken zijn:
          -        ontregelde diabetes
          -        nierinsufficientie
          -        splenectomie
          -        verhoging van de HbF
      

FYSIOLOGISHE BASIS VAN HbA1c:

          -        hemoglobine bestaat uit een eiwit (het globine)
                    en een pigment (het haem)
          -        het globine bestaat uit 4 ketens, elke keten bevat een haemmolecule
          -        haem bevat in het centrum een ijzeratoom dat een zuurstofmolecule kan
                    binden
          -        dus elk hemoglobinemolecule bevat 4 ijzermoleculen zodat 4
                    zuurstofmoleculen kunnen worden gebonden
          -        bij de geboorte bevindt Hb zich in de rode bloedcellen
                    in de vorm van foetaal Hb (hgF).  Tijdens de eerste 6 maanden daalt het
                    aandeel van HbF geleidelijk en de concentratie HbA stijgt
                    en in mindere mate HbA2
          -        het hemoglobineprofiel van de volwassene wordt rond de leeftijd van
                    één jaar bereikt en is als volgt:
                    *        HbA: 97 - 99%
                    *        HbA2: 1 - 3.5%
                    *        HbF: 0 - 2.5 %
          -        Bij fractionering van hemoglobine door chromatografie ontstaan 5 pieken:
                    HbA1a, HbA1b, HbA1c, HbA1d en HbA1e.
          -        De belangrijkste fractie is HbA1c (5%) en heeft de eigenschap 2
                    glucosemoleculen te kunnen binden.
                    Daarom wordt het geglycosyleerd hemoglobine genoemd.
                    ->    deze binding is afhankelijk van de concentratie van glucose in de rode
                              bloedcellen, die op haar beurt afhankelijk is van de bloedsuiker
                    ->    er bestaat dus een nauw verband tussen de hoeveelheid geglycoseerd
                              hemoglobine en de regulatie van de bloedsuiker
                    ->    de halveringstijd van de rode bloedcellen is 8 weken dus de waarde
                              van HbA1c geeft belangrijke informatie over de variaties van de
                              bloedsuiker in de loop van de laatste vier tot acht weken
                              *        de nuchtere bloedsuiker geeft onmiddellijke informatie over het
                                        koolhydraatmetabolisme
                              *        de HbA1c geeft informatie over de variaties van de bloedsuiker van
                                        de laatste 2 maanden
                    ->    voor interpretatie gelden volgende richtwaarden.
                              *        HbA1c < 7%: goed geregelde diabetes
                              *        HbA1c 7-9%: matig geregelde diabetes
                              *        HbA1c > 9%: ontregelde diabetes
                    ->    volgende conclusies kunnen worden getrokken:
                              *        normale nuchtere bloedsuiker en normale HbA1c:
                                        geen diabetes of zeer goed geregelde diabetes
                              *        normale nuchtere bloedsuiker en verhoogde HbA1c:
                                        goed geregelde diabetes 's morgens maar waarschijnlijk ontregeld
                                        na de middag of 's nachts
                              *        licht verhoogde nuchtere bloedsuiker, normale HbA1c:
                                        goed geregelde diabetes behalve 's ochtends
                              *        verhoogde nuchte bloedsuiker normale HbA1c:
                                        waarschijnlijk ontregelde diabetes met periode van hypoglycemie
                                        verantwoordelijk voor een vals lage waarde van de HbA1c
                              *        verhoogde nuchtere bloedsuiker, verhoogde HbA1c:
                                        ontregelde diabetes sinds 4 tot 8 weken.
                    ->    opmerkingen:
                              *        de waarde van HbA1c kan vals laag zijn ondanks een ontregelde
                                        diabetes:
                                        -        igv hypoglycemie afwisselend met hyperglycemie
                                        -        igv hemolyse (vermindering van de gemiddelde levensduur
                                                  van de RBC)
                                        -        igv een anomalie van het hemoglobine met een verlaagde
                                                  concentratie van HbA en verhoogde concentraties van andere
                                                  hemoglobinen (HbS, HbC)            
                              *        de waarde kan vals verhoogd zijn:
                                        -        igv nierinsufficientie van diabetische of andere aard
                                        -        igv  thalassemie
                                        -        igv alcoholisme
                                        -        igv behandeling met aspirine

AFNAME
          -        buisje met EDTA

REFERENTIEWAARDEN
          -        5.7 - 7.8 %
          -        waarden niet afhankelijk van leeftijd, geslacht, duur diabetes of
                    behandeling