Natriumconcentratie in het bloed

WANNEER IS BEPALING VAN DE NATRIUMCONCENTRATIE IN HET BLOED BELANGRIJK?

-        belangrijk bij het onderzoek van neurologische stoornissen
          (verwardheid, coma, ...)
-        belangrijk bij het volgen van de evolutie van nierinsufficientie, cirrose, diabetes,
          neoplasie, toediening intraveneuze infusen, ...

WANNEER IS DE NATRIUMCONCENTRATIE IN HET BLOED GEDAALD (HYPONATRIEMIE)?

De voornaamste oorzaken zijn:
      
-        verminderde inname natrium
-        overmatig verlies van natrium:
          *        gastro-intestinaal (continue maagaspiratie, braken, diarree)
          *        langs de huid (zweten, brandwonden, ...
          *        langs de nieren (diuretica, glycosurie, ziekte van Addison, ...)
          *        herhaalde ascitespunctie
-        dilutiehyponatriemie:
          *        excessieve infusen
          *        hartinsufficientie
          *        nierinsufficientie
          *        nefrotisch syndroom
          *        cirrose
-        bijnierinsufficientie
-        S.I.A.D.H.
-        secretie van natriuretische factor

OPMERKING
Bij hyponatriemie samengaand met urinair verlies van Na+ kan het gaan om:
-        verlies van Na+ langs de nieren diuretica, glycosurie, ...)
-        bijnierinsufficientie
-        S.I.A.D.H.
-        secretie van natriuretische factor

WANNEER IS DE NATRIUMCONCENTRATIE IN HET BLOED GESTEGEN? (HYPERNATRIEMIE)

De voornaamste oorzaken zijn:

-        dehydratatie
-        diabetes insipidus
-        hyperosmolair coma
-        primair hyperaldosteronisme
-        ziekte van Cushing
-        intensieve inspanning
-        behandeling met mineralocorticoiden
-        overmatige toediening van zout

FYSIOLOGIE VAN NATRIUM IN HET MENSELIJK LICHAAM

-        Natrium is het voornaamste kation in het extracellulaire vocht en speelt een
          fundamentele rol in de regulatie van het vochtevenwicht en het behoud van de
          osmolariteit.
-        de waarde van natriemie is afhankelijk van:
          *        het circulerend volume
          *        het extracellulair volume
          *        de secretie van aldosteron (reabsorptie van Na+ en de eliminatie van K+)
          *        de secretie van ADH (antidiuretisch hormoon)
          *        een natriuretische factor die de reabsorptie van natrium ter hoogte van
                    de tubuli inhibeert
-        dagelijke opname bedraagt ongeveer 5 g en is afkomstig van keukenzout,
          brood, melk en vleeswaren
-        eliminatie gebeurt hoofdzakelijk langs de urine en in mindere mate via
          het zweet (niet langs faeces tenzij bij ernstige diarree)
-        eliminatie van natrium langs de nieren wordt bepaald door:
          *        opname van natrium
          *        concentratie van aldosteron
          *        concentratie van cortisol
          *        natriuretische factor
          *        toestand van de niertubuli
          *        substanties die een osmotische diurese kunnen induceren
                    (glucose, diuretica, ...)
-        de bepaling van een urinair ionogram kan uitgevoerd worden op een
          monster of 24-uurs-urine
          *        normaal is de hoeveelheid natrium in de urine groter dan kalium
          *        bij verminderde renale doorbloeding (verminderd circulerend volume,
                    vermindering hartdebiet, stenose arteria renalis, ...) verhoogt de secretie
                    van aldosteron die verantwoordelijk is voor een verhoogde reabsorptie
                    van natrium en een verhoogde urinaire eliminatie van kalium
                    ->    nuttig voor de differentiele diagnose van nierinsufficientie:
                              *        prerenale oorsprong: inversie urinaire ionogram
                                        (Na+ urine < K+ urine)
                              *        renale of postrenale oorsprong:geen inversie
STAALNAME
-        bloed: droge buis
-        urine: monster of 24-uurs-urine

REFERENTIEWAARDEN
-        serum:          135 - 145 mEq/ l
-        urine:              40 - 220 mEq/ 24 uur