Gammaglobulinen
WAT IS HET NUT VAN HET BEPALEN VAN GAMMAGLOBULINEN?
- voor het opsporen van monoklonale pieken
- voor het aantonen van polyklonale pieken die frequent het gevolg zijn van
een aandoening van de lever of van chronische aandoeningen
- voor het opsporen van hypogammaglobulinemie met gevaar voor herhaalde infecties
FYSIOLOGIE
- gammaglobulines zijn een groep eiwitten van hematologische oorsprong
(gesynthetiseerd door de plasmocyten)
- ze kunnen met specifieke antigenen reageren en dus immunologische
eigenschappen bezitten
- er zijn 5 verschillende categorieën:
* de IgG:
- 80% van de immunoglobulinen
- zij activeren het complement en hebben als voornaamste functie
het verdedigen van het organisme tegen uitwendige antigenen
- in geval van infectie verschijnen de IgG chronologisch na de IgM
- de aanwezigheid van IgG wijst dus op een immunisatie of
een vroegere infectie.
- de IgG gaan doorheen de placentale barriere en de IgG bij
pasgeborenen zijn dan van maternele oorsprong. Deze zijn na
5 maanden volledig verdwenen.
- De synthese van IgG door het kind zelf begint pas na een drietal
maanden en bereikt rond de leeftijd van 2 jaar volwassen
waarden.
Er is dus een periode van fysiologische hypogammaglobulinemie
die voorbeschikkend is voor infectie (tussen 3 en 12 maanden).
* de IgA:
- gesecerneerd ter hoogte van de mucosa van de luchtwegen, maag-
darmstelsel, de speekselklieren en van de traanklieren.
- spelen belangrijke rol in de lokale immunologische afweer.
- activeren het complement niet en gaan niet doorheen de
placentale barriere.
- bij kinderen verhogen de IgA spiegels geleidelijk en bereiken rond
de leeftijd van 12 volwassen waarden.
* de IgM:
- zijn de eerste antistoffen die na een antigene stimulatie verschijnen
- in geval van infectie zal de aanwezigheid van IgM duiden op een
zeer recente infectie terwijl de aanwezigheid van IgG duidt op een
vroegere infectie.
- IgM gaan niet doorheen de placentale barriere
- vanaf de leeftijd van 1 jaar bereiken de IgM volwassen waarden
* de IgD:
- fungeren als membraamreceptoren op de B-lymfocyten
- ze gaan niet door de placentabarriere en volwassen waarden
worden pas op de leeftijd van 13 bereikt.
* de IgE:
- IgE worden hoofdzakelijk ter hoogte van de mucosa van de
luchtwegen en van het maag- darmstelsel gesecerneerd.
- zij binden zich aan mastocyten en basofielen die op hun beurt oa
histamine en serotonine afgeven
- de IgE zijn dus verantwoordelijk voor de onmiddellijke
overgevoeligheidsreacties (allergische reacties)
- zij gaan niet doorheen de placentale barriere en bereiken rond de
leeftijd van 14 jaar volwassen waarden.
-> bij verhoogde of verlaagde concentraties van immunoglobulinen wordt er
verder onderzoek uitgevoerd.
Dit kan door:
* immunoelektroforese van de serumeiwitten:
= een kwalitatieve studie
* bepaling van de immunoglobulinen:
= kwantitatieve studie
-> onder normale omstandigheden bevat urine weinig gammaglobulinen
(door hun hoge molecuulgewicht kunnen ze niet doorheen de
glomerulaire membraan)
In sommige omstandigheden kunnen er toch gammaglobulinen in de
urine verschijnen:
* aantasting van de nieren waardoor er een niet-selectieve proteïnurie
ontstaat
* in geval van een myeloom waarbij de overmatige productie van licht
lambda- of kappatekens de oorzaak is van een proteïnurie.
AFNAME
- in bloed: droge buis
- in urine: 24-uurs-urine
REFERENTIEWAARDEN
- serumglobulinen: 9 - 20 % van de totale proteïnen
- bepaling van de verschillende immunoglobulinen:
* IgG: 800 - 1500 mg/dl of 8 - 15 g/l
* IgA: 150 - 350 mg/dl of 1.5 - 3.5 g/l
* IgM: 80 - 180 mg/dl of 0.8 - 1.8 g/l
* IgD: 1 - 5 mg/dl
* IgE: 0.0005 mg/dl of < 120 I.E./ml
- urinaire immunoglobulinen:
* kappatekens: < 7 mg/ 24u
* lambdatekens: < 4 mg/ 24u
* verhouding kappa/ lambda: 1-4
WANNEER ZIJN GAMMAGLOBULINEN VERLAAGD?
De voornaamste oorzaken zijn:
- postnatale periode (3-1é maanden)
- hemodilutie
- verlies van eiwitten:
* nefrotisch syndroom
* brandwonden
* protein losing enteropathy
- immunosuppresieve behandelingen
- invasie van het beenmerg
- niet-secernerende myelomen met invasie van het beenmerg
- congenitale hypogammaglobinemie (tussen de 100 en 600 mg/ dl)
- congenitale agammaglobulinemie (< 100 mg/ dl)
WANNEER ZIJN GAMMAGLOBULINEN VERHOOGD?
Er is een onderscheid tussen:
A. POLYKLONALE GAMMOPATHIE:
-> De voornaamste oorzaken zijn:
* cirrose
* acute infectie
* chronische infectie
* sarcoïdose
* neoplastische processen
* auto-immuunaandoeningen
* thyroiditis
B. MONOKLONALE GAMMOPATHIE (PARAPROTEINEN):
-> De voornaamste oorzaken zijn:
* Goedaardige of ideopathische monoklonale gammopathie:
- 75% van de monoklonale gammopathie
- 1% van de populatie is jonger dan 30 jaar
- 3% van de populatie is ouder dan 65 jaar
- 10-20% evolueert op 5 tot 10 jaar tot een myeloom,
een macroglobulinemie van Waldenström, een lymfoom,
of een amyloïdose
- wordt gekenmerkt door:
* concentratie IgG < 2 g/ 100 ml
* IgA < 1g/ 100 ml
* afwezigheid van Bence Jones eiwitten
* minder dan 5% plasmocyten in het beenmerg
* Monoklonale gammopathie tengevolge van:
- neoplasie (b.v. colon)
- chronische infectie (tuberculose)
- aandoening van de lever (cirrose, hepatitis)
- auto-immuunaandoeningen (lupus erythematosus,
chronische arthritis, pernicieuze anemie, myasthenie)
* Myelomen met secretie van:
- IgG (60%)
- IgA (20%)
- lichte ketens (19%)
- IgD (1%)
* Macroglobulinemie van Waldenstrom
(paraproteïnemie met IgM) met verhoging van de viscositeit van het
plasma wat oorzaak van trombotische aandoeningen kan zijn.
* Heavy chain disease (alfa, mu of gamma)
C. OPMERKINGEN
-> elektroforese is de beste manier om een monoklonale piek aan te tonen
-> valse pieken kunnen in de volgende omstandigheden optreden:
* igv een sterke verhoging van CRP of fibrinogeen
* igv hemolyse
* igv hyperlipidemie
-> 30% van de myelomen zijn niet-secernerend en vertonen dus geen piek
-> doorgaans gaan secernerende myelomen gepaard met:
* een plasmocytose in het beenmerg > 10%
* een paraproteinemie: IgG > 3.5g/ dl of IgA > 2 g/ dl
of Bence Jones proteïnurie > 1g/ 24u
* osteolytische letsels
* een hypercalciëmie met of zonder nierinsufficiëntie
Voeg een nieuwe reactie toe
Login om te reageren